ඔහුට වැටහුණු, ඔබටත් මටත් තවමත් නොවැටහුණ යමක්...

මට මේ ලිපිය ලියන්න හිතුනේ ඉතාම අර්ථවත් නිර්මාණයක් විසින් මගේ හිතට තදින්ම කාවද්දපු සිතිවිල්ලක් නිසයි. ඒ ගැන හිතන්න හැමෝගෙම හිත් වලටත් ඉඩක් හදා දෙන්න හිතපු නිසා මම ඒ ගැන මගේ බ්ලොග් එකේ ලියන්න හිතුවා.

මහගම සේකර කියන්නේ අපේ රටේ එතෙක් මෙතෙක් බිහිවුන විශිෂ්ටතම නිර්මාණකරුවෙක්. ඔහු කවියෙක්, නවකතාකරුවෙක්, ගීත රචකයෙක්, චිත්‍ර ශිල්පියෙක්, සහ තවත් ක්ෂේත්‍ර ගණනාවක ප්‍රවීනයෙක්. ඔහු අතින් නිමවුන නිර්මාණ අතරින් මම දකින විදියට වටිනාම නිර්මාණය තමයි 'ප්‍රබුද්ධ' කෘතිය. මම ටිකක් පොඩි කාලේ මට 'ප්‍රබුද්ධ' පොත කියවන්න අවස්තාව ලැබුණා. එත් ඒ පොතේ තියෙන ගොඩක් දේවල් තේරුම ගන්න තරම් මගේ මොලේ ඒ කාලේ මෝරලා තිබ්බේ නැහැ. එත් ඒ සමහර දේවල් මගේ මතකයේ තදින්ම තැන්පත් වුනා. පස්සේ කාලෙක ආයෙත් 'ප්‍රබුද්ධ' කියවද්දී තමයි ඒ පොතේ තිබුණු ගැඹුර තේරෙන්නේ. උඩින් බැලුවට නොතේරෙන, එත් ගොඩක් කල්පනා කරමින් කියවද්දී තේරෙන ලොකු සත්‍යයක් ඒ පොතේ තියෙන බව පැහැදිලි දෙයක්.

ඒ පොතේ එන මම ආසම කරන පුංචි අවස්ථාවක් ගැන තමයි මට මෙහෙම ලියන්න හිතුනේ. මේ සිද්දිය වෙන්නේ ප්‍රබුද්ධ දුම්රියෙන් යන අතරතුර. දුප්පත් පුංචි දැරිවියක් දුම්රියේ නැටුමක් ඉදිරිපත් කරලා ඉන්න මගීන්ගෙන් සල්ලි ඉල්ලගෙන එක එක්කෙනා වෙත එනවා. ඔන්න ඔය අවස්ථාවේ වෙන සිද්දියක් තමයි මෙන්න මෙහෙම ලියල තියෙන්නේ.

ගැහැණු පිරිමි ඇතැමෙක් 
තලතුනා වයසට පත්
නැටුම් බලා ප්‍රීතිවෙත්...
ගැනබලා සතයක් දෙකක්
ගෙන ටින් කබලට දමත්
පතා දෙව් මිනිස් සැප
කෙලවර මොක සැපත්...

ටින් පියන ගෙන අතකින්
හති දම දමා ආ කල
නිමා කොට තම නැටුම
ඒ දැරිය,
අනාගතයෙහි දිනෙක
අඳුරු මං වීදි වල සරන්නට වරම් ලද....

තැබී ඔහු සුදු මහත රුපියලේ කාසියක්
ඒ මතෙහි,
බලා ඇත්දැයි කිසිවෙකු
බලා වට පිට සැකයෙන්
බලා සිටියොත් කිසිවෙකු
උන් සිතන්නට පුළුවන
“රුපියලක්ම දුන් මේකා පිස්සෙක්මය”

රුපියලක්ම ලැබුණු හෙයින්
ඒ දැරිය ප්‍රීතියෙන් ඉපිලෙතැයි
විස්මපත් වනු ඇතැයි
සිතූමුත් ඔහු,
ගියා ඈ ඉවතට
ඊළඟ මගියා වෙතට
කිසිවක් නොදත් විලසට

නොසතුටක් පහලවිය ඔහු සිතෙහි
ඉන්පසුව ගැටළුවක් පහලවිය ඔහු සිතෙහි

ඇයි මා ඈගෙන් පැතුවේ
මන පිනවන ප්‍රතික්‍රියාවක් ?
දුන්නේ රුපියලක්ම මම
'මම' සතුටු කරන්නද ?
ඇය සතුටු කරන්නද ?

මම තවත් කිසිවක් කිව යුතුද? මා කීමට උත්සහ ගන්නා, මා ඔබට සිතීමට බලකරනා දෙය ඔබට දැනටම වැටහෙනවා නේද? මම ඔබට කියන්නට උත්සහ කරන්නේ කාලයකට පෙර ඔහුට වැටහුණ, එත් තවමත් ඔබටත් මටත් නොවැටහෙන යමක් තියෙනවා කියන දෙය විතරයි. මිරිඟුවක් ලුහුබඳිමින් කාර්යබහුල කරගත් අපි හුගක් අයගේ ජීවිත වලින් විනාඩි කිහිපයක් කැපකර හොදින් සිතන්න. ඔබ යමක කිසිවෙකුට දෙන්නේ ඔහු/ඇය සතුටු කිරීමටද? නැතිනම් 'ඔබ' සතුටු කිරීමටද? එහෙමත් නැතිනම් ඒ දෙය බලා සිටින්නන් පුදුම කරවීමටද?සිතීම ඔබට බාරයි.

ප.ලි.
මේ ලිපිය කිසි වැඩකට නැති නිකම්ම නිකන් ලිපියක් කියලා හිතෙනවා නම් ඒ ගැනත් ලියලා යන්න අමතක කරන්න එපා. මේ නිර්මාණය මමත් ගොඩක් හිතන්න පොලඹවපු නිර්මාණයක් නිසාත්, මේක අපි හැමෝටම පොදු සිතිවිල්ලක් කියලා විශ්වාස කරන නිසාත් මේ ලිපිය ලියන්න හිතුනා. කොහොම උනත් බලන හැමෝගෙම ප්‍රතිචාර මම ගොඩක් අගය කරනවා. :) මගේ ලඟ තියෙන පොතේ අපැහැදිලි තැන් ගොඩක් තිබුණු නිසා වචන වල පොඩි වෙනසක් තියෙනවා නම් සමාවෙන්න.

මා පෙම් බැඳි ගුරුතුමිය

ජීවිතයේ නොයෙකුත් අය නොයෙකුත් දේ ලබාගැනීමට වාසනාවන්ත වෙති. නමුත් ජීවිතයම අරුත්ගන්වන පොතක් කියවන්නට හෝ ටෙලිනාට්‍යයක් බලන්නට යමෙක් වාසනාවන්ත වුවා යැයි කිවහොත් තවත් කෙනෙකුට එය සිනහගන්වන දෙයක් වුවද ඒ ගැන පුදුම වියයුතු නැත. නමුත් අද මම කියන්නට සැරසෙන්නේ එවැනි පොතක් සහ ටෙලිනාට්‍යයක් ගැනයි. මීට වසරකට පමණ පෙර ස්වර්ණවාහිනී නාලිකාවේ තක්සලාව නමින් ටෙලිනාට්‍යයක් විකාශණය විය. ඉතා සංවේදී මාතෘකාවක් මත පදනම්ව තිබු මෙම ටෙලිනාට්‍යය මාගේ මතකයේ තදින්ම තැන්පත් වීමට සහ ඒ වෙත මෙතරම් හිත ඇදී යාමට මුලික හේතුව වුයේ මගේ යටිසිතේ බොහෝ කලක සිට ආදරය කල මාතෘකාවක් ඔස්සේ මෙම නිර්මාණය පදනම් වීම විය හැක. මෙම නිර්මාණය ඉතා දුෂ්කර ගමක අධ්‍යාපන ලැබීමට තරම් වාසනාවන්ත නොවූ දරුවන්, අධ්‍යාපනයේ වටිනාකමක් නොදත් අනුවණ දෙමාපියන් පෙලක් සහ වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්ම ධෛර්යයමත් වූත් ඉතා කරුණාවන්ත වූත් සෙනෙහෙවන්ත වූත් ගුරුතුමියක් වටා ගෙතුණු නාට්‍යයකි. මගේ මනසේද කුඩාකාලයේ සිටම මෙවැනි ගුරුවරයෙකු වීමේ කැමැත්තක් තදින්ම පැවතිනි. ඇතැම්විට ඒ මාද එවන් වූ ගමකින් පැමිනියෙකු වූ නිසාවෙන් වන්නට ඇත. කොහේ හෝ දුප්පත් ගමක අසරණ ළමයින් හට මට හැකි තරමින් හොඳ අධ්‍යාපනයක් ලබාදීමට හැකිනම් අදටත් එය මාගේ ජීවිතයේ ලැබූ විශාලතම සතුටක් විය හැක. මන්දයත් බොහෝ මිනිසුන් පිලිගන්නට අකමති වුවද, සිතට අවන්කව සිතාබැලූ කල ජීවිතයේ සතුට රැඳී ඇත්තේ මෙවන් සියුම් තැන්වලය. කෙසේ වෙතත් මේ මාතෘකාව පිලිබඳව ඉතා සියුම් ලෙස කතාකල මෙම නිර්මාණය මාගේ සිත තුල සදා නොමියෙන ලෙස සටහන් වී ඇත. පහත ඇත්තේ මෙම නිර්මාණ්යෙහි ඉතා සුළු කොටසක වීඩියෝ පටයකි.

මේ හා සමකාලීනව ඉතා අනර්ඝ පොතක් කියවන්නට මට අවස්ථාවක් උදාවුනි. ඒ ඔබ කවුරුත් හොඳින් අසාඇති ගුරුගීතය නවකතාවයි. චින්ගීස් ආයිත්මොව් නම් ලේඛකයා රචනා කල මෙම ග්‍රන්ථයේ ඇත්තේ තක්සලාවෙහි වූ කතාවට ඉතා සමීප කතාවකි. මෙය කියවන්නට කැමති ඕනෑම අයෙකුට මෙතනින් එම ග්‍රන්තය බාගත හැක.

මම හිතන විදියට මේ කතාව සියලු දෙනා කියවිය යුතු කතාවකි. මෙහි එන දුයිෂෙන්(ගුරුතුමා) සහ අල්තිනායි(සිසුවිය) වටා ගෙතුනු අපූර්වතම කතාන්දරයක් මෙහි අන්තර්ගත වී ඇත. අල්තිනායි ජීවත් වෙන්නේ ඉතාම දුෂ්කර ගමකය. නමුත් දුයිෂෙන් ඒ ගම්මානයට ඇවිත් පාසලක් ආරම්භ කලායින් පසුව ඇයගේ ජීවිතය වෙනස් වන අන්දම ඉතාම පුදුම සහගතයි. ඇතැම් අවස්ථා වලදී ගුරුතුමා තම සිසුවියගේ ජීවිතය යහපත් කරණු පිණිස තම ජීවිතයම කැපකරන අකාරය ඉතා සංවේදීයි. ගුරුවරයාගේ සිසුන් කෙරේ තිබුනු ආදරය අපරිමේයයි.

එහෙත් අල්තිනායි ගුරුවරයාට රහසින්ම පෙම් කලේය. ඇය ඔහුගෙන් සමුගෙන ඈත නගරයක අධ්‍යාපන සඳහා ගියපසු ඇය ඔහුට ඒ බව ලිපියකින් පවා කීවේය. එහෙත් ගුරුතුමා ඒ දිනයෙන් පසු ඇය සමග පැවති සියලු ගනුදෙනු නවතා දැමීය. මෙය කියවූ පසු බොහෝ අයගේ සිත් තුල අල්තිනායි ගැන වැරදි ආකල්පයක් ඇතිවීම සරල දෙයකි. ඒත් එය පුදුම වන්නට දෙයක් නොවෙයි. මම දකින විදියට ඇයගේ සිතේ එවැනි ආදරයක් ඇතිවීම සියයට සියයක් සාධාරණයි. නමුත් මට සිතෙන්නේ දුයිෂෙන් ඇයට ආදරය කලා. ඇයගේ අනාගත යහපත වෙනුවෙන් ඇයව අමතක කලා. එයයි සැබෑම ආදරය. ගුරුවරයා දෙවිවරයෙකු වූ විට සිසුන් ඔහුට හෝ ඇයට කොයි අයුරින් ආදරය කලද එය ඉතා සාදාරණයි යැයි කිවහැකි නේද?

මේ කතාව කියවූ පසු මගේ ජීවිතයේ මෙවැනිම සිද්ධියක් මගේ සිහියට නැගුනි. ඒ තක්සලාව ටෙලිනාට්‍යයේ සිටි ගුරුවරිය ගැනයි. මම ඇයට පෙම් කලේද යැයි යමෙකු ඇසුවහොත්, එයට නැහැ යන පිලිතුර දීමට මම අපොහොසත් වන බව මට විශ්වාසය. එහෙත් ඒ ආදරය සිසුවෙකු ගුරුතුමියකට දක්වන ආදරයක උපරිම අවස්ථාව විය යුතුය. ඇත්තෙන්ම මා මගේ ජීවිතයේ දුටු පූජනීයම ගුරුතුමිය ඇයයි. මා කිසිදින එම චරිතය රඟපෑ නිලියට පෙම් නොකලෙමි. මා පෙම් කලේ ඒ අවංක චරිතයටය. ඒ කරුණාවන්ත හදවතටය. ඒ මා ඉතා ඇලුම් කල බොහෝ ගුණ ගුරුවරියක් වූ ඈ තුල තිබූ නිසා වන්නට ඇත. මා කුඩාකල සිට වීමට කැමැත්තෙන් සිටි චරිතය ඈ තුලින් දිටු නිසා වන්නට ඇත. එහෙත් ඇය මේ ලොව පවතින චරිතයක් නොවීම මට ඉතා කණගාටුදායක විය. එතරම් කරුණාවන්ත වූත්, එතරම් අවංක වූත් ඒ චරිතයට(නිළියට නොව) මා ආදරය කිරීම ගැන මම පුදුම නොවෙමි. මන්දයත් ඒ මා කලින් කී පරිදිම මම මා තුලින් දැකීමට ඉතා ඇලුම් කල චරිතය ඈ තුලින් මම දුටු නිසා වන්නට ඇත.

තක්සලාවේ ගුරුතුමිය හෝ දුයිෂෙන් කිසිදා යලි නොම බිහිවන පූජනීය ගුරුවරුන් වුවද එවන්නවුන් සිටවූ පොප්ලර් ගස් අදටද සුලඟේ ලෙලදෙමින්, සැමගේ ජීවිත සිසිල් කරමින් සදාකල්ම පවතිනු ඇත.

ජීවිතය සුන්දරයි

මම කලින් ලිපියේ ලිව්වා මීමන ප්‍රේමතිලකයන් ගැන. සුනිල් මාධව ප්‍රේමතිලක කියන්නේ මීමන ප්‍රේමතිලකයන්ගේ පුතෙක්. ඔහු පුවත්පත් කලාවේදියෙක්. ඔහු ජීවිතය සුන්දරයි කියන ලිපි පෙලින් ලියපු එක ලිපියක් මගේ හිත ගිය තැන් වල තියෙනවා.බොහෝ කාලයකට ඉහතදී කියවපු ලිපියක්. ඒ ලිපිය කොයි තරම් හිතට වැදුනද කියනවා නම්, මම ඒ ලිපිය කපලා අරන් තිබ්බා. ලඟදි දවසක මට අහම්බෙන් ඒ ලිපිය කියවන්න ලැබුනා පොතක් ඇතුලෙ තිබිලා. ඒ ලිපිය ඔයාලටත් කියවන්න blog එකේ ලියන්න මට හිතුනා. මෙන්න ඒ ලිපිය.

සේපාල් අමරසිංහ නමැති තරුණ පුවත්පත් කලාවේදියා ලියන ලිපි බොහෝ කලක සිටම මම කියවන්නේ ඉතා ආසාවෙන්. ඔහු ලෝක සාහිත්‍යය ගැන හොද අවබෝධයක් තිබෙන පත්තරකාරයෙක් බව ඒ ලිපි කියවනවිට පැහැදිලි වෙනවා. ඔහු ලංකාදීප පුවත්පතේ විමංසා සාහිත්‍ය අතිරේකයට ලියූ ලිපියක් සහිත පිටුව මට ගෙනත් දුන්නේ තරංග.

"සුනිල් අයියා කැමති කෙනෙක් ගැන ලියූ ලිපියක්"

මම ඉතාම ගරු කරන සහ ආදරය කරන පුවත්පත් කලාවේදිනියක් වූ ඔරියානා ෆලච් සමග තවත් පුවත්පත් කලාවේදියෙක් කළ සාකච්ඡාවක්. ඔරියානා ගැන කෙටී විස්තරයකුත් සේපාල් ලියලා තියෙනවා. එම සාකච්ඡාවේ ඔරියානා ඉතාම වැදගත් ලෙස මම සලකන දෙයක් ලියලා තියෙනවා.

"අපට ආදරය කරන්න පූර්ණ අයිතියක් ඇතුවා මෙන්ම වෛර කරන්නද එවන් වූ අයිතියක් තිබෙනවා. මමද ආදරය කරනවා සේම වෛර කරනවා. එසේ කිරීමට ඇති ඉඩ මා සතු වූ අතිපූජනීය අයිතියක් ලෙසයි මා සලකන්නේ."

ඔරියානා කියාගෙන යන්නේ, ඇතැම් අයට ආදරය කරනවා සේම ඇතැම් අයට වෛර කරන බවයි. ඒ අදහසට සමාන අදහසක් මගේ හිතේ ද බොහෝ කලක සිට තැම්පත්ව තිබෙනවා.


මම හැමදාමත් කිව්වේ වෛර කරන්න පුලුවන් කාට හෝ ආදරය කරන කෙනෙක්ට පමණයි කියල. බොහෝවිට මම උදාහරණයක් ලෙස ගන්නේ කෲර පාලකයෙක්ට වෛර කරන්න පුලුවන් වන්නේ ජනතාවට ආදරය කරන කෙනෙකුට පමණයි කියලා. කුපාඩියෙකිට වෛර කරන්නේ හැදිච්චකමට ආදරය කරන කෙනෙක්. ඒකාදිපතිවාදයට වෛර කරන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට ගරු කරන කෙනෙක්.

ඔරියානාගේ අදහස හඬනගා කියවීමෙන් පසු මම මගේ අදහස් කීවේ එහි පැමිණි 'කලුදොදොල් රංජිත්' සමගයි. වෛරය සහ ප්‍රේමය ගැන මා කියවූ පොත්වල සඳහන්ව ඇති දේවල් ද මම ඔවුන්ට පහදා දුන්නා.


කොනිංග්ස්බ‍ර්ගර්ගේ "මරණය සහ ප්‍රේමය සමග ගමනක්" යන පොතේ මෙහෙම තියෙනවා. "මම ඇයට ප්‍රේම කරනවා. ඒත් උඹ ඇගේ ජීවිතය කාලකන්නි කරන්න උත්සහ ගන්නවා. ඒ නිසා මම නුඹට වෛර කරනවා. ඒ වෛරය නිසා මම උඹව මරණවා". එහෙම කියලා පිහියෙන් ඇනලා සතුරා මරණවා.


කොබෝ අබේ කියන ජපන් ලේඛකයාගේ කෙටිකතාවකත් ඒ වගේ දෙයක් තියෙනවා. "උඹ ප්‍රේමය කුමක්ද කියල දන්නෙ නැහැ. ඒත් මම දන්නවා. ප්‍රේමය දන්නා නිසා මම උඹට වෛර කරනවා. උඹ වගේ එකෙකුට මේ වගේ මරණයක් හොඳ වැඩියි". අන්තිම වචනය කියනවාත් සමගම කඩුවෙන් අනිනවා.

මම මගේ මිත්‍රයින්ට දින දෙකකට පෙරදී මගේ පුතා කී කතාවක් කිව්වා. පුතා හිනාවෙවී ඉස්කෝලෙ වෙන දේවල් කියනවා. ටිකක් වෙලා කතා නැතිව සිටි පුතා මෙහෙම කිව්වා.


"මම තාත්තෙ ඉස්කෝලෙදි වැඩිය දඟලන්නෙ නැහැ. අද මට එකෙක් බැන්නා. මම මොකද කියල අත දිග ඇරිය ගහන්න වගේ. ගැහුවොත් ගහන්න මම ලැහැස්තිවෙලයි හිටියෙ".

මම පුතාට මෙහෙම කිව්වා. උඹල හිතයි පුංචි දරුවෙකුට එහෙම කියන්න හොඳ නැහැ කියලා. ඒත් මම කිව්වා. "පුතේ බැන්නොත් බනින්න. ගැහුවොත් පළවෙනි පාර වලක්වාගන්න. දෙවැනි පාර‍ ගහන්න ඉස්සෙල්ල ගහන්න". පුතා හිනාවුනා.


බෲස්ලිගෙ ජීවිත කතාවෙ ඒ වගේ දෙයක් තියෙනවා. "මැරයන්ට බයේ ජීවත් වෙලා වැඩක් නැහැ. ඒත් මට හිංසා කරන්න එනකල් බලන් ඉඳල වැඩකුත් නැහැ. කමක් නැහැ ගහන්න අවොත් විතරක් ගහනවා".

තරංග ටික වෙලාවක් මගේ මූහුණ දෙස බලාගෙන හිටියා. "සුනිල් අයියා වැඩියෙන්ම වෛර කරන්නෙ කාටද? ".


"මම තාමත් මාක්ස්වාදියෙක්. දුප්පතා සූරාගෙන කන සතුරාට මම වෛර කරනවා. එහෙම වෙන්නෙ මම දුප්පතාට ආදරය කරන නිසයි. මගේ අනෙක් සතුරා කුපාඩියා. එහෙම වෙන්නේ මම සදාචාරයට ආදරය කරන නිසයි".